Gepubliceerd: 09-05-2023, laatst gewijzigd:
01-07-2024
April ligt inmiddels achter ons en er is nog steeds geen Landbouwakkoord. Wel is er inmiddels goedkeuring voor de landelijke stoppersregelingen van de Europese Commissie. Openstelling van deze regelingen wordt voorzien op 1 juli. Er is de afgelopen periode veel gebeurd. Zo was er een flinke politieke verschuiving bij de Provinciale Statenverkiezingen. Ook daalde de melkprijs flink en er spelen verschillende marktontwikkelingen. Genoeg redenen om terug én vooruit te kijken naar uw situatie.
Terugkijken
Flynth ziet de volgende ontwikkelingen bij melkveebedrijven tussen april 2022 en mei 2023:
- De gemiddelde bedrijfsomvang is al een tijd meer dan 1,1 miljoen kilo melk.
- De gerealiseerde melkprijs inclusief toeslagen en nabetaling is bijna 60 cent.
- Gemiddeld zijn de voerkosten 17 cent per kilo melk, waarvan 15 cent krachtvoer en bijproducten.
- De toegerekende kosten voor melkproductie stegen in twee jaar van 17,5 cent naar 24 cent per kilo melk.
- De niet-toegerekende kosten stegen in twee jaar van bijna 11 cent naar bijna 14 cent per kilo melk. Dit kwam vooral door de hogere kosten voor grond en gebouwen, en voor machines en werktuigen.
- Het beschikbare bedrag voor privé, aflossing en reservering, ligt voor de kopgroep 6 cent hoger dan gemiddeld is voor alle bedrijven.
Extra kosten tot nu toe
Voor het gemiddelde bedrijf stegen de toegerekende kosten voor melkproductie in twee jaar ruim 70.000 euro. De vaste kosten stegen bijna 33.000 euro. Samen is dit een stijging van meer dan 100.000 euro. Deze kostenstijging werd het afgelopen jaar meer dan goedgemaakt door de hoge melkprijs. Nu wordt het ook belangrijk om vooruit te kijken.
Extra kosten straks
Los van enkele kosten die weer enigszins kunnen dalen, krijgt de sector met extra kosten te maken. Afbouw van de derogatie kost - afhankelijk van de bedrijfssituatie - zo’n 1 tot 3 cent per kilo melk. Als we uitgaan van 2 cent is dit voor een gemiddeld bedrijf een verdere kostenverhoging van 22.000 euro. Een verschil van één procent rente kost een gemiddeld bedrijf met gemiddelde financiering zo’n 1 cent per kilo melk. Een rentestijging van bijvoorbeeld 3 procent kost dan 3 cent of zo’n 33.000 euro. Samen met de kosten door de afbouw van derogatie, volgt de komende jaren een extra kostenpost van 55.000 euro.
In combinatie met de huidige kostenstijging, betekent dit voor een gemiddeld bedrijf 150.000 tot 160.000 euro (extra) lasten. Als dit allemaal moet worden goedgemaakt door de melkprijs, is dat zo’n 14 cent per kilo melk.
Verder vooruitkijken
De afgelopen jaren lag de gemiddelde kritieke opbrengstprijs voor melk op zo’n 36 tot 37 cent. Uit het bovenstaande volgt dat de kritieke melkprijs voor het gemiddelde bedrijf naar 50 cent gaat. Er is dan nog geen enkele marge of bufferruimte beschikbaar. Dus nog geen ruimte om tegenvallers op te vangen of het bedrijf verder te ontwikkelen. Als we uitgaan van een benodigde marge van 3 cent, gaat de benodigde melkprijs naar 53 cent.
Hierbij passen twee belangrijke en logische vragen:
- Wat is de reële verwachting voor de melkprijs?
- Wat betekent dit voor de situatie op uw bedrijf?
Kort samengevat verschillen de signalen over de melkprijsontwikkeling. Dit betekent dat het beeld niet helder is. Wat wel duidelijk is, is dat de actuele melkprijs lager ligt dan de kritieke opbrengstprijs van 50 cent (zonder marge) of 53 cent (met marge).
De gemiddelde cijfers geven een algemeen inzicht. Het is duidelijk dat er een beter verdienmodel nodig is. Tegelijk zegt dit weinig over uw specifieke situatie. De verschillen tussen bedrijven zijn groot. Gebruik daarom de beschikbare tijd voor een kritische blik op uw situatie en perspectief. Gaat u verplaatsen, omschakelen, innoveren of misschien stoppen? Welke strategische keuzes passen bij u? Belangrijke vragen om uzelf te stellen.
Meer informatie
Wilt u meer weten over dit onderwerp? Uw eigen situatie kritisch beoordelen? Neem de informatie in het artikel over de diverse regelingen mee in uw overwegingen. Ook uw Flynth-adviseur denkt graag met u mee. Neem contact op om een afspraak te maken.