De FOR in 2023: hoe zit het nu?

 
De FOR in 2023: hoe zit het nu?
Gepubliceerd: 01-06-2023, laatst gewijzigd: 24-01-2024

De fiscale oudedagsreserve (FOR) is een fiscale regeling waarbij u ieder jaar een deel van de winst kunt reserveren (doteren), op de balans van uw onderneming. Op deze manier stelt u belastingheffing uit. Doteren aan de FOR levert daarmee een belastingvoordeel op.

Het idee erachter is dat u uw pensioen binnen uw bedrijf opbouwt zonder dat de liquiditeit de onderneming verlaat. Momenteel is er extra aandacht voor de FOR. Sinds 2023 is het namelijk niet meer mogelijk om te doteren aan de FOR. Behalve voor ondernemingen met een gebroken boekjaar dat eindigt in 2023. Hebt u eerder opgebouwde reserves? Die blijven nog wel bestaan. U kunt deze op de reguliere manier afbouwen. In dit artikel leest u meer over de FOR.

Voorwaarden FOR

  •  De FOR kan alleen door ondernemers als natuurlijke personen worden benut.
  •  U moet ondernemer zijn voor de inkomensbelasting en voldoen aan het urencriterium.
  •  Grofweg moet u daarvoor gemiddeld zo’n 25 uur per week aan de onderneming besteden.
  • U mag aan het begin van het kalenderjaar de AOW-leeftijd nog niet hebben bereikt.

Wat kunt u doteren?

In het jaar 2022 kon u maximaal 9,44 procent van de winst toevoegen aan de FOR, met een plafond van 9.632 euro. Het ondernemingsvermogen (exclusief de FOR) moet wel voldoende zijn.

Waarom zou u doteren aan de FOR? Uitstel van belastingheffing

Het grote voordeel van een FOR is dat u uitstel van belastingheffing krijgt. U bespaart een hoger belastingbedrag dan dat op termijn terugbetaald moet worden. Dat komt omdat het afrekenmoment veelal bij pensionering is en dan is het belastingtarief vaak lager. Daarnaast kunt u de belastingbesparing nu vaak goed gebruiken om te investeren of om schulden af te lossen.

Extra toeslagen

Een ander belangrijk aspect van dotatie aan de FOR is dat u een lager belastbaar inkomen hebt. Daarmee hebt u mogelijk recht op toeslagen, zoals zorgtoeslag, kindgebonden budget, kinderopvangtoeslag en/of huurtoeslag. Of het recht op deze toeslagen wordt vergroot.

Marginale belastingdruk

Tot slot is de zogeheten marginale belastingdruk iets om rekening mee te houden (overheid: Marginale druk eenverdiener in 2021). Bij een belastbaar inkomen van boven de 22.000 euro loopt de belastingheffing over elke extra verdiende euro enorm op: tot maximaal 86 procent. Dat wordt mede veroorzaakt door de inkomensafhankelijke heffingskortingen. Oftewel, dotatie aan de FOR in de jaren 2021 en 2022, waardoor u een lager belastbaar inkomen overhoudt, kan zeer lonend zijn.

Let op: de FOR is geen reserve!

De naam fiscale oudedagsreserve doet een reservepotje vermoeden. Dat is niet zo. Tenminste, niet altijd. Zet u de bespaarde belasting niet op een aparte rekening, maar geeft u het uit? Dan is het potje weg. Met een FOR bouwt u dus ook géén pensioen op. Het enige dat u opbouwt is een belastingschuld die betaald moet worden als u stopt met de onderneming. Het is dus eigenlijk een cheque van de fiscus. De term ‘fiscale oudedagsreserve’ is dan ook nogal onhandig en verkeerd gekozen.

Een echte oudedagsvoorziening regelen

De bedoeling van de FOR was dat u als ondernemer het jaarlijkse belastingvoordeel zou besteden aan de opbouw van uw eigen pensioen. Dat kan door het bespaarde bedrag aan belastingen te storten als premie voor een lijfrente, banksparen of om schulden af te lossen. Echter, dit is niet verplicht gesteld en in de praktijk gebeurt dat ook niet vaak. Hebt u de FOR opgespaard en dit nog niet als premie gestort? U kunt uw gespaarde bedrag altijd nog omzetten in een lijfrente of banksparen. Zo creëert u toch nog een échte oudedagsvoorziening.

Bij een bedrijfsoverdracht aan één of meerdere kinderen kan de FOR ook omgezet worden in een lijfrente bij de bedrijfsopvolger. De belastingclaim op de meerwaarde in de onderneming kan daarbij voor de inkomstenbelasting worden doorgeschoven aan de opvolger.

Opletten als de staking in beeld komt

Op het moment dat het staken van de onderneming dichterbij komt, is het belangrijk om goed in beeld te krijgen wat uw opgebouwde FOR is en dus wat de belastingschuld is. Met het staken van de onderneming wordt de oudedagsreserve namelijk opgeheven. De bedragen waarover uitstel van belastingheffing is gekregen worden nu bij uw winst opgeteld. Uiteraard kunt u dan ook een lijfrenteproduct of banksparen overwegen.

Bij overlijden moet ook fiscaal worden afgerekend over de FOR. Alleen als de partner de onderneming voortzet en de oudedagsreserve overneemt, hoeft er niet te worden afgerekend. De partner moet daarvoor dan wel een verzoek indienen bij de aangifte.

Verplichte afname van de FOR

In de volgende situaties neemt de oudedagsreserve af of wordt deze opgeheven:

  • U koopt een lijfrente voor een inkomensvoorziening aan, en verwerkt dit in de aangifte.
  •  Het bedrag van de oudedagsreserve is hoger dan het ondernemingsvermogen, terwijl zich daarbij één van de volgende situaties voordoet:
    •  De onderneming staakt geheel óf gedeeltelijk.
    •  Op 1 januari van het kalenderjaar is de AOW-leeftijd bereikt.
    •  U voldoet dit kalenderjaar en het vorige kalenderjaar niet aan het urencriterium.

Afschaffing FOR-dotatie in 2023

De dotatie aan de fiscale oudedagsreserve is per 2023 afgeschaft. Dit maakt deel uit van de ‘versimpeling’ van het belastingstelsel. Het belastingjaar 2022 is dus het laatste jaar dat nog gedoteerd kan worden. Voor een gebroken boekjaar eindigend in het belastingjaar 2023 is een uitzondering gemaakt (lees meer bij de Belastingdienst).

De reeds opgebouwde FOR kan blijven staan

Hebt u eerder al FOR opgebouwd? Bedragen die zijn opgebouwd tot en met 2022 blijven bestaan. Ook de regels rond de afname van deze reserve blijven gelden.

Contact

Hebt u vragen over de afschaffing van de FOR en wat dit betekent voor uw situatie?  Neem voor fiscaal advies en lijfrentestortingen ten behoeve van de oudedagsvoorziening contact op met uw Flynth-adviseur. Of maak een afspraak bij een Flynth-bezoeklocatie bij u in de buurt. Wij helpen u graag.

Hebt u een vraag over dit artikel?

Stel uw vraag via het onderstaande formulier en dan nemen wij contact met u op.
 

Nieuws

Geschreven door: