De wet langdurige zorg, de eigen bijdrage en het levenstestament

Met een levenstestament bepaalt u wie er voor u beslist als u dat zelf niet meer kunt. Dat heeft veel voordelen. Zo kan een levenstestament helpen om een hoge eigen bijdrage in de zorg te voorkomen.

Stelt u zich eens voor dat u op een gegeven moment zelf geen beslissingen meer kunt nemen. Bijvoorbeeld door een (chronische) ziekte of ingrijpende gebreken door ouderdom. Dan is het fijn als u zeker weet dat iemand die u vertrouwt namens u beslissingen kan nemen. Daar zorgt u voor met een levenstestament. Zo kunt u zelf de regie houden over uw (privé)vermogen.

Het levenstestament

Een levenstestament is eigenlijk een algehele volmacht. In een levenstestament kunt u keuzes en wensen vastleggen voor de toekomst, maar alleen voor de periode vóór uw overlijden. U bepaalt wie namens u beslissingen mag nemen en op welk moment. Bijvoorbeeld direct na ondertekening van het levenstestament of nadat een arts heeft verklaard dat u niet meer in staat bent om beslissingen te nemen. Daarnaast legt u vast wat de gevolmachtigde wel en niet namens u mag doen. Zo kunt u wensen opnemen voor beslissingen bij medische handelingen, voor de verdeling van de inboedel of voor de opvang van huisdieren bij langdurige opname in een zorginstelling.

U kunt de gevolmachtigde in uw levenstestament ook de bevoegdheid geven om uw gehele privévermogen te beheren. Daarbij kunt u precies vastleggen wat diegene wel en niet namens u mag doen. Bijvoorbeeld: uw bankrekeningen of pensioenen beheren, aandelen verkopen/aankopen, verzekeringen of leningen afsluiten, faillissementen afwikkelen et cetera. Ook kunt u de gevolmachtigde de bevoegdheid geven om uw huis te verkopen en schenkingen te doen. Dat kan helpen om een hoge eigen bijdrage aan kosten voor langdurige zorg te voorkomen. We leggen stap voor stap uit hoe dat zit.

Eigen bijdrage Wet langdurige zorg

De Wet langdurige zorg (Wlz) regelt de zorg op het moment dat u voortdurend zorg nodig hebt, meestal in een zorginstelling. Daarvoor betaalt u wel een eigen bijdrage. De eerste vier maanden is die bijdrage relatief laag: tussen de € 164,20 en € 861,80 per maand. Bent u getrouwd, geregistreerd partner, of hebt u tot de opname in de zorginstelling samengewoond met een notarieel samenlevingscontract, dan blijft uw bijdrage ook na deze vier maanden op het lage niveau. Maar in andere gevallen gaat die fors omhoog, in principe naar € 2364,80 per maand.

Inkomen en vermogen bepalend

Het precieze bedrag van de hoge eigen Wlz-bijdrage is afhankelijk van uw inkomen en vermogen.
Leidend daarvoor is uw aanslag inkomstenbelasting van twee jaar voor de opname in de zorginstelling. Het gaat dan om uw netto-inkomen, bijvoorbeeld uit AOW en pensioen.
Voor het vermogen zijn met name uw bezittingen in box 3 van belang. Daarbij gaat het om een fictief rendement op een deel van uw spaargeld en beleggingen. In box 3 geldt een drempel van 30.360 euro (2019).

Eigen woning als vermogen

Uw eigen woning valt normaal gesproken in box 1 en valt daarmee in eerste instantie dus niet onder uw vermogen. Maar gaat u op een ander adres wonen, dan verschuift de woning van box 1 naar box 3. Op grond van de Wet Inkomstenbelasting 2001 geldt voor de opname in een verzorgingstehuis wel een tijdelijke uitzondering. Na opname in het verzorgingstehuis valt uw woning nog twee jaar in box 1. De woning telt dan dus nog niet mee als box 3-vermogen. Omdat de aangifte inkomstenbelasting van twee jaar eerder als ijkpunt geldt, gaat het huis in principe na vier tot vijf jaar pas voor het box 3-vermogen meetellen. De waarde van de woning kan er dan voor zorgen dat u boven de drempel uitkomt en u dus hoge zorgkosten moet gaan betalen.

Uitgestelde verkoop

Verkoopt u uw huis? Dan komt de overwaarde op uw spaarrekening te staan. Daarmee valt deze waarde meteen al in box 3 en telt dus mee bij het vaststellen van uw eigen vermogen in box 3. Daardoor zou u tot de conclusie kunnen komen dat het verstandig is om zo lang mogelijk te wachten met het verkopen van uw huis. Maar let op: het aanhouden van het huis zorgt er wel voor dat de woonlasten doorlopen. Bovendien blijft het in die tijd noodzakelijk om de woning te onderhouden.

Schenkingen verlagen vermogen

Een manier om uw vermogen in box 3 te verlagen is het doen van schenkingen, bijvoorbeeld aan uw kinderen of kleinkinderen. U zou bijvoorbeeld uw huis wel kunnen verkopen, maar de opbrengst wegschenken, om ervoor te zorgen dat u toch onder de drempel in box 3 blijft en u dus geen hogere zorgkosten hoeft te betalen. Als u echter in coma ligt, een hersenbloeding heeft gehad of dement bent, bent u niet meer zelf in staat om uw huis te verkopen en geld weg te schenken.

Dan komt het levenstestament om de hoek kijken. Daarmee zorgt u ervoor dat iemand die u vertrouwt namens u uw huis mag verkopen en schenkingen mag doen. Zo hoeft u niet te wachten met de verkoop van uw woning en voorkomt u dat de eigen bijdrage nodeloos hoog blijft.
Schenkingen kunnen overigens niet alleen nuttig zijn om hoge zorgkosten te voorkomen, maar bijvoorbeeld ook in het kader van een bedrijfsopvolging of het verminderen van erfbelasting in de toekomst.

Handel op tijd en zorg voor vertrouwen

Bij een levenstestament is het belangrijk dat u op tijd handelt. U kunt het namelijk alleen maar opstellen op het moment dat u wilsbekwaam bent. De notaris moet ervan overtuigd zijn dat u in staat bent om beslissingen te nemen en de gevolgen daarvan te overzien. Daarnaast is het natuurlijk van groot belang dat u veel vertrouwen heeft in degene die u aanwijst als gevolmachtigde. Zo weet u zeker dat de gemaakte keuzes passen in uw toekomstbeeld.

Onze experts helpen u graag

Wilt u meer informatie over het opstellen van een levenstestament? Onze juristen staan voor u klaar.

Neem contact op met uw adviseur of direct met Miranda Smithuysen: miranda.smithuysen@flynth.nl of 088 236 80 73