Regelingen voor ondersteuning bij bedrijfsovername in de agrarische sector

Demissionair minister Wiersma vindt het belangrijk om te investeren in jonge boeren en bedrijfsovername. Daarom ondersteunt het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) diverse initiatieven. Wij zetten verschillende regelingen voor u op een rij.  

Demissionair minister Wiersma gaf onlangs in haar Kamerbrief aan dat jonge landbouwers onmisbaar zijn voor een vitale en toekomstbestendige land- en tuinbouwsector. De minister ziet dat in 2025 slechts tien procent van alle landbouwbedrijven in Nederland wordt geleid door iemand jonger dan veertig jaar: dat komt neer op zo’n vijfduizend bedrijven. Tegelijkertijd heeft bijna zestig procent van de boeren van vijfenvijftig jaar en ouder geen opvolger. De minister stelt dat bedrijfsovername vandaag de dag geen vanzelfsprekend proces meer is. Daarom vindt zij het van strategisch belang om in de toekomst van jonge boeren te investeren en hen op verschillende manieren te ondersteunen.  

Platform bedrijfsovernamewijzer.nl

Het Kenniscentrum Bedrijfsovername Jonge Boeren is begin oktober gelanceerd. Het ministerie van LVVN, NAJK, LTO, adviespartijen VAB en VLB (waaronder Flynth), en onderwijsinstellingen AERES, InHolland en Universiteit Utrecht hebben in dit kenniscentrum hun krachten gebundeld om de opvolging in de landbouw toekomstbestendig te maken. Alle beschikbare kennis en tools komen samen op één centraal platform: bedrijfsovernamewijzer.nl. Dit is het centrale en onafhankelijke punt waar jonge boeren, familiebedrijven én zij-instromers terechtkunnen voor advies, begeleiding en inspiratie bij bedrijfsovername. Het doel: meer succesvolle bedrijfsovernames in de agrarische sector. 

De komende vier jaar wordt het platform financieel ondersteund door het ministerie van LVVN. LVVN heeft hiervoor 4,4 miljoen euro beschikbaar gesteld. Het is de bedoeling dat het platform daarna op eigen benen staat, gedragen door de sector zelf.  

Daarnaast stelt het ministerie van LVVN 1,2 miljoen euro beschikbaar om te investeren in kennisontwikkeling en praktijkonderzoek. Via het nieuwe platform wordt die nieuw opgedane kennis direct toegankelijk gemaakt. Naast juridische en financiële thema’s, zal er ook aandacht zijn voor de sociale en emotionele kanten van bedrijfsovername. Door verbinding te leggen met adviseurs, hogescholen en andere boeren, ontstaat er een sterk netwerk dat opvolgers en overdragers ondersteunt in elke fase van het proces.  

Flynth is via de Vereniging van Accountants- en Belastingadviesbureaus (VLB) bij het platform betrokken. Tijdens de startbijeenkomst bij de lancering van het platform hebben we aandacht gevraagd voor de spagaat waar ouders bij bedrijfsovername tegenwoordig vaak in verkeren. Door de hoge waarde van de boerderij versus het rendement en de positie van andere kinderen. 

Investeringsfonds Duurzame Landbouw

Het Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL) ondersteunt boeren die hun bedrijfsvoering aanpassen naar vormen van toekomstbestendige productie. Ongeveer twee derde van de IDL-aanvragen komt van boeren onder de veertig jaar. Deze jonge landbouwers kunnen maximaal zeventig procent van hun omschakellening onder de gunstige IDL-voorwaarden (zoals lage rente) krijgen.  

Subsidie voor advies

Via de Subsidiemodule Agrarische Bedrijfsadvisering en Educatie (SABE) is 7,2 miljoen euro beschikbaar gesteld voor onafhankelijk agrarisch advies gericht op verduurzaming van de landbouw. Agrarische ondernemers kunnen de subsidie bijvoorbeeld gebruiken voor het laten opstellen van een bedrijfsplan voor duurzame omschakeling van de bedrijfsvoering. Ook bedrijfsovername is binnen deze regeling een aandachtsgebied waarvoor subsidie mogelijk is. De jaarlijkse openstelling vanaf 7 oktober was al snel overtekend, het volledige budget is dus al benut.  

Mentale gezondheid en begeleiding

De combinatie van onzekerheid over wet- en regelgeving, financiële druk en maatschappelijke zorgen legt een steeds grotere mentale belasting op agrarische ondernemers, jong en oud. Volgens de minister verdient dit onderwerp meer aandacht. 

Soms is het lastig om over gevoelens te praten en te erkennen dat er (mentale) problemen zijn. Praten over (psychische) problemen kan ondernemers helpen, maar is in de agrarische sector vaak taboe. Via het Programma Taboer stelt de minister dit jaar weer 540.000 euro beschikbaar om mentale gezondheid in de sector bespreekbaar te maken.  

Via Sociaal Economische Begeleiding (SEB) en het plan BoerenPerspectief kunnen (jonge) boeren procesbegeleiding krijgen bij transitievraagstukken op het eigen bedrijf en hun ontwikkelbehoeften als ondernemer. Het plan BoerenPerspectief is een initiatief van verschillende boerenorganisaties en wordt ondersteund door het ministerie van LVVN.  

Samenwerking voor generatievernieuwing

Via de regeling ‘samenwerking voor generatievernieuwing’ is dit voorjaar 1,13 miljoen euro beschikbaar gesteld. Doel is drempelverlaging voor jongeren om in de land- en tuinbouw actief te worden en blijven. De regeling biedt ruimte voor initiatieven gericht op uitdagingen zoals toegang tot landbouwgrond, kennis en financiering. 

Voorsorteren op vestigingssteun 2026

De vestigingssteun voor jonge landbouwers geldt voor jonge agrarische ondernemers die een bedrijf zijn gestart of voor minimaal de helft hebben overgenomen. De bijdrage is maximaal 80.000 euro per bedrijf (eenmalig). Deze subsidieregeling maakt deel uit van het Nationaal Strategisch Plan (NSP) dat loopt van 2023 tot en met 2027. Voor de jaren 2024 tot en met 2026 is in totaal een budget van bijna 240 miljoen euro beschikbaar. In 2026 gaat de regeling weer open en mogelijk ook nog in 2027.  
 
Voor wie in 2026 wil deelnemen: het ministerie verwacht de regeling in maart 2026 open te stellen. Voor de aanvraag van de vestigingssteun is de notariële transportakte van de bedrijfsoverdracht nodig. Houd daar rekening mee bij de planning van de bedrijfsovername.  

Meer weten?

De adviseurs van Flynth hebben veel kennis over genoemde (en andere) regelingen. Hebt u vragen over bedrijfsovername of één van genoemde regelingen? Of wilt u advies over de beste optie voor uw situatie? Neem dan contact op met uw adviseur van Flynth of vul onderstaand contactformulier in.