Financiële druk in de fruitteelt

De Nederlandse fruitteelt staat bekend om zijn innovatiekracht en topkwaliteit. Toch merken we in de adviesgesprekken bij Flynth dat veel ondernemers zich zorgen maken. De gestegen loonkosten, lagere verkoopprijzen en steeds minder effectieve middelen voor gewasbescherming zorgen samen voor flinke uitdagingen. Hoewel 2024 een goed jaar was qua prijsvorming en telers daarvan konden profiteren, zien we in 2025 een prijsdaling van ongeveer 10 procent. Deze terugval legt extra druk op de financiële positie van bedrijven. Hoe zorgt u ervoor dat uw onderneming financieel gezond blijft in deze veranderende markt? 

Als adviseur zie ik dagelijks dat alleen passie voor het vak niet meer voldoende is. Ondernemerschap in de fruitteelt vraagt om scherp financieel management. Wat zijn de drie grootste financiële uitdagingen van dit moment? 

1. Arbeid als grootste kostenpost

De fruitteelt is en blijft een arbeidsintensieve sector. Door de recente verhogingen van het wettelijk minimumloon en cao-aanpassingen is het aandeel van arbeidskosten in de totale kostprijs aanzienlijk gestegen. In sommige teelten gaat dit richting veertig procent tot vijftig procent van de totale kosten. Dit werkt als een hefboom: als uw arbeidskosten met tien procent stijgen, moet uw verkoopprijs significant omhoog om dezelfde marge te behouden. In de praktijk blijkt die prijsverhoging lastig door te berekenen. 

Wat kunt u doen?

• Stuur op arbeidsproductiviteit: Het gaat niet alleen om wat een uur kost, maar wat een uur oplevert. Registreer nauwkeurig de plukprestaties per medewerker. 

• Investeer in efficiëntie: Bekijk kritisch of investeringen in pluktreintjes, platforms of (op termijn) robotisering de arbeidskosten kunnen verlagen. 

• Huisvesting: Goede woningen helpen om gemotiveerd personeel te vinden en te behouden, wat direct invloed heeft op de prestaties in de boomgaard. 

2. De kloof tussen kostprijs en opbrengstprijs

De kosten voor arbeid, energie en meststoffen stijgen, maar de opbrengstprijzen bewegen niet in gelijke mate mee. Retailers en inkooporganisaties oefenen zware druk uit, ook omdat zij zelf druk ervaren door internationale concurrentie. Zo worden de marges steeds kleiner: kosten gaan omhoog, terwijl prijzen gelijk blijven of dalen. Met minder inkomsten bestaat het risico dat u inteert op uw vermogen. U draait wellicht nog wel omzet, maar u heeft steeds minder geld ter beschikking, waardoor investeringen (zoals nieuwe aanplant) worden uitgesteld. Dit is op lange termijn schadelijk voor het voortbestaan van uw bedrijf. 

Wat kunt u doen?

• Ken uw kostprijs per kilo: Dit klinkt als een open deur, maar veel telers rekenen nog met kengetallen van vorig jaar. Actualiseer uw kostprijsberekening. Weet vanaf welke prijs u geen verlies draait en bij welke prijs u daadwerkelijk winst maakt. 

• Spreiding in afzet: Gebruik (waar mogelijk) verschillende kanalen. Clubrassen kunnen een stabieler rendement bieden, maar vragen ook om hoge instapkosten. 

• Ketensamenwerking: Sta samen sterker. Transparantie in de keten over de werkelijke kosten is noodzakelijk om een eerlijke prijs af te kunnen spreken. 

3. Financiële risico’s door minder gewasbescherming

Het wegvallen van effectieve beschermingsmiddelen is niet alleen een probleem bij het telen, maar heeft ook financiële gevolgen. De overstap naar groenere middelen of biologische bestrijding brengt vaak hogere kosten met zich mee (vaker rijden, duurdere middelen). Bovendien is de kans op oogstverlies door plagen of schimmels groter. En door de hoge kosten hakt een mislukte oogst er financieel harder in dan ooit. Daarnaast vraagt de overstap naar robuustere rassen (die minder middelen nodig hebben) om forse investeringen in nieuwe aanplant, op een moment dat er weinig financiële ruimte is. 

Wat kunt u doen?

1. Krijg inzicht in uw cijfers: Door actuele cijfers bij te houden, kunt u meteen bijsturen wanneer resultaten tegenvallen. Zo stuurt u op cijfers in plaats van onderbuikgevoel. 

2. Innoveer waar mogelijk: Durf te investeren in rassen en technieken die de kostprijs op termijn verlagen, wanneer u de financiële ruimte hebt. 

3. Kies uw strategie voor de lange termijn: Maak een strategische keuze voor uw bedrijf (wel of niet groeien, specialiseren of verbreden) en houd hieraan vast. Dit geeft rust en duidelijkheid voor al uw beslissingen.  

Vraag advies

De ontwikkelingen in de sector gaan snel. Wilt u eens sparren over uw kostprijsberekening of een prognose maken voor het komende seizoen? Neem contact op met uw adviseur bij Flynth of bezoek ons op de Fruitteelt Vakbeurs in Expo Houten (21 en 22 januari, standnummer 42).