Toekomstbeelden voor de Tuinbouw sector

Toekomstbeelden voor de Tuinbouw sector

Hoe ziet de wereld eruit in 2050?

Richting geven aan transitie

‘2050 ligt zover weg en kan daarom niet als strategisch oriëntatiepunt voor mij dienen, ik zou blij zijn als ik zo oud mag worden dat ik 2050 nog meemaak’; deze en vergelijkbare reacties hebben we in de presentaties van de toekomstbeelden vaak gehoord. De toekomstbeelden dienen om richting te geven in onze benadering van transities. Want als we weten wat er op lange termijn echt gaat veranderen, dan is het ook makkelijker in te schatten wat we op de weg daar naar toe zullen gaan meemaken en dan raakt het ineens wel het toekomstperspectief van een onderneming. 

Transities zijn systeemveranderingen, die niet alleen met technologische en organisatorische innovaties gepaard gaan, maar ingrijpender zijn en dieper doordringen tot de structuren van een maatschappij en economie. Bij een transitie gaat het niet langer om ‘doing things better’, maar om ‘doing better things’. 

We zien nu al de eerste bewegingen richting de nieuwe orde. Zo weten we eigenlijk wel dat we in de toekomst naar een systeem moeten waarbij de werkelijke negatieve impact van productie en consumptie op mens en milieu wordt verdisconteerd in prijsstelling of doelgericht wordt gesanctioneerd. Deze vertaling van impact- en herstelkosten in de prijs wordt ‘true cost accounting’ genoemd. De voortekenen van dit systeem zien we nu als: accijnzen op brandstof, alcoholhoudende dranken en tabak, maar ook aan verhandelbare CO2 emissierechten en diverse productiequota. Naast deze wettelijke heffingen, zijn er ook ondernemers die zich vrijwillig inzetten om meer te doen aan de beperking van de ‘voetafdruk’ als gevolg van hun bedrijfsvoering en middels keurmerken en labels hun extra inspanningen in geld en tijd laten zien in de hoop dat de consument dit ook weet te waarderen en bereid is daar voor te betalen.

Voorbeelden true cost accounting

‘De consumptie van product Y, leidt tot een extra CO2 uitstoot van x, waardoor de consumentenprijs van y wordt verhoogd met de kosten voor de CO2 reductie van x.’ Of, ‘het consumeren van product z, leidt tot een verhoogd risico op de medische aandoening p, waardoor de latente kosten voor het genezen van p als ‘health tax’ worden geheven op product z.’

Sectorperspectieven

De Nederlandse land- en tuinbouw staan voor een enorme uitdaging om haar positie toekomstbestendig te maken. De maatschappelijke, demografische, economische, technologische en ecologische kaders veranderen zo snel dat het voor ondernemers steeds moeilijker wordt om op de ontwikkelingen te anticiperen. Dit maakt hen kwetsbaar, maar tegelijkertijd biedt de transitie ook talrijke kansen, juist voor de agrarische ondernemers. Om tot toekomstbestendige business modellen te komen, is het van belang om als ondernemer verder te kijken dan de dag van morgen. Hoewel men geneigd is om in een snel veranderende omgeving de reikwijdte van een strategie op drie tot vijf jaar te zetten, kan dit juist belemmerend werken om een goed beeld te krijgen van de ingrijpendere systeemveranderingen die ons te wachten staan, de zogeheten transities.


In een consortium van de organisaties HAS Hogeschool, Flynth, Achmea, ZLTO, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Rabobank is in de periode 2017/2018 een onderzoek met de naam toekomstverkenning Land- en Tuinbouwsector uitgevoerd. Het onderzoek kenmerkt zich door de transitiekundige insteek en heeft geresulteerd in de beschrijving van drie verschillende toekomstbeelden voor het jaar 2050.

Toekomstbeelden voor de land- en tuinbouw:

samen verder kijken dan de dag van morgen

laat u adviseren

Gerard Drogt; Senior Bedrijfsadviseur

Gerard Drogt; Senior Bedrijfsadviseur

FlynthFocus helpt ondernemers om even uit de realiteit van de dag te stappen en stil te staan bij de toekomst.