Gepubliceerd: 27-02-2024, laatst gewijzigd:
04-03-2024
Wilt u zorgen dat veranderingen in het onderwijs daadwerkelijk het beoogde effect hebben? Dan is het belangrijk om een goede balans te vinden tussen menselijkheid en zakelijkheid. Neem medewerkers met hun kennis, kunde en wensen zoveel mogelijk mee in de veranderplannen. En durf tegelijk impopulaire keuzes te maken om de doelstellingen voor de organisatie te halen.
Aansluiten op maatschappelijke ontwikkelingen
Veranderingen in het onderwijs zijn noodzakelijk om aan te sluiten op alle snelle ontwikkelingen in onze maatschappij. Nieuwe vormen om het onderwijs te organiseren staan dan ook hoog op het lijstje met aandachtsgebieden voor professionals uit de sector, zo blijkt uit een peiling van Flynth. Denk bijvoorbeeld aan de verschuivende aandacht van kennis naar vaardigheden, de wens om leerlijnen door te laten lopen tussen de verschillende onderwijsvormen en de mogelijkheden van nieuwe digitale ontwikkelingen, zoals werken en leren op afstand.
Alle organisatielagen meenemen
Maar hoe noodzakelijk misschien ook, veranderen is altijd moeilijk voor de mensen die het betreft. ‘Om een hele onderwijsorganisatie in beweging te krijgen, is het belangrijk dat de betrokkenen uit alle lagen daarin meegaan’, stelt Sandra van der Veer, die als tekenend Flynth-accountant veel onderwijsinstellingen bedient. ‘Van raad van toezicht en college van bestuur tot directie en leerkrachten, iedereen moet erachter staan. Motiveer mensen om mee te doen door ze mee te nemen in de reden om te veranderen. Geef ze het vertrouwen dat de verandering de organisatie beter en toekomstbestendig maakt en bied een veilige omgeving om daarin te ondersteunen.’
Stapje voor stapje verbeteren
‘Veranderen lukt ook nooit in één keer’, vult HR-consultant Anja Oude Geerdink aan. ‘Een organisatie kun je alleen stapje voor stapje steeds beter maken. Dat is een continu proces. Schoolleiders willen vaak te snel van A naar B, maar dat brengt grote risico’s met zich mee voor het personeel. Mensen ervaren al een hoge werkdruk en zien weinig regelruimte voor zichzelf. Dat kan leiden tot minder voldoening en uiteindelijk bijvoorbeeld meer verzuim. Zorg dus dat iedereen zich gehoord en gezien voelt. En geef verantwoordelijkheid om zelf invulling te geven aan de gewenste verandering. Dat is belangrijk voor het werkplezier. Om mensen te boeien en te binden, juist ook in tijden van krapte op de arbeidsmarkt.’
Ingezette koers vasthouden
Tegelijk is het zaak om als schoolleiding het doel van de verandering niet uit het oog te verliezen. Ga na of al die kleine stapjes de organisatie als geheel wel in de goede richting bewegen. Van der Veer: ‘Het governance-model van het onderwijs is goed, maar de vraag is of de verschillende organisatiestructuren hun rol ook goed vervullen en de vinger op de zere plek durven leggen als dat nodig is.’ ‘Rekening houden met mensen en de bestaande organisatiecultuur betekent niet dat je altijd lief moet zijn’, benadrukt Oude Geerdink. ‘Soms moet je ook het lef hebben om impopulaire beslissingen te nemen. Om vast te houden aan de gezamenlijk ingezette koers. Veranderen vraagt om een goede balans tussen oprechte menselijkheid en zakelijkheid.’