Terug naar de bedoeling van het onderwijs?

Het onderwijs krijgt langzaam weer tijd om adem te halen na de coronapandemie, alhoewel de rust nog niet volledig is wedergekeerd. Er komen namelijk steeds meer vragen boven naar aanleiding van ontstane problemen. Vragen zoals wat de oorspronkelijke bedoeling van het onderwijs is, hoe corona dit heeft beïnvloedt en of het onderwijs wel meegaat met de snelle ontwikkelingen van deze tijd. Bestuurders van onderwijsinstellingen worstelen met deze vragen, waarop nog lang geen concrete antwoorden lijken te zijn.

Wanneer we praten over ‘terug naar de bedoeling’, bedoelen we daarmee teruggaan naar de basis van het onderwijs: doen waarvoor het bedoeld is. Maar wat is die bedoeling nu eigenlijk? Is dat het klassieke onderwijs van vijf dagen per week in de schoolbanken? Als de coronapandemie ons namelijk een ding heeft laten zien, is dat er een andere manier is om les te geven: online. Zijn de middelen die we altijd hadden niet te oud en lopen we niet achter? Kortom: doen we het eigenlijk nog wel goed?

Sporen nagelaten

De coronapandemie heeft naast het aanspreken van een flinke dosis inventiviteit en flexibiliteit in het onderwijs  haar minder prettige sporen nagelaten. Zo lijken er behoorlijk veel neveneffecten te zijn bij leerlingen in alle onderwijslagen: denk aan leerachterstanden, maar vooral  aan sociaal-emotionele achterstanden. Verder  is het lerarentekort, dat voor de pandemie al speelde, nog verder toegenomen.

Online onderwijs

Het blijkt echter lastig om boven tafel te krijgen wat die schadelijke effecten echt precies zijn, wat hun invloed is en hoe je dit op kunt lossen. Vanuit het Ministerie van Onderwijs is veel geld beschikbaar om eventuele onderwijsachterstanden die door corona zijn ontstaan in te halen. Er is echter  een lerarentekort. Hoe kan dat geld dan doelmatig worden besteed aan extra begeleiding en op welk gebied moet het geld worden ingezet? Social-emotioneel of juist aan kwaliteit van onderwijs? Als je lesgeven via de oude bedoeling weer oppakt, in hoeverre halen leerlingen hun achterstand dan in?

Die beschikbare pot met geld kan dus op dit moment onvoldoende worden uitgegeven in het licht van het huidige lerarentekort en alle vragen zonder oplossingen die er zijn. Dat de leraar verandert, speelt een grote rol: de nieuwe garde heeft een andere kijk op onderwijs en vindt het wellicht prima om op een bepaalde dag of bepaalde lessen online te kunnen geven. Als daar mogelijkheden voor worden geboden, kan de markt wellicht worden opengebroken zodat mensen sneller de markt als docent willen betreden omdat er flexibiliteit is.

Bestuurders in het onderwijs moeten oplossingen blijven bedenken om passend onderwijs te kunnen bieden. Een moeilijke taak. Ze krijgen op dit moment een figuurlijke berg geld op zich gestort, waarvan onduidelijk is hoe dit geld het best aangewend kan worden. Bestuurders moeten leerlingen goed onderwijs bieden én verantwoording over gelden afleggen die ze niet altijd direct goed kunnen aanwenden. Laat je positieve financiële resultaten zien? Dan kan dat betekenen dat het geld niet gebruikt is en de verwachting wekken dat het overbodig geld is. Hoe doe je dat dan op een goede, doelmatige en rechtmatige manier? Een positief financieel resultaat maar slechte kwaliteit van onderwijs, dat kan immers niet.

Wat kan de overheid hieraan doen?

Het lerarentekort dateert al van voor de coronapandemie. We zijn te lang in het oude blijven hangen en de overheid zal innovatieve mogelijkheden moeten bieden. De wet- en regelgeving om het onderwijs heen moet anders. Is fysieke aanwezigheid van een leraar bijvoorbeeld wel altijd nodig? Corona heeft leraren in bepaalde richtingen gedwongen, waar zij flexibel en innovatief mee moesten omgaan. Moet de overheid dan nu weer star in het oude, klassieke blijven hangen? Juist niet denken in wat moet, maar in wat  kan: out of the box denken dus!

Flynth

De onderwijsspecialisten van Flynth en Controlgroep organiseren op 13 september 2022 een seminar waarin gezamenlijk met u nadrukkelijk verder wordt gesproken over dit vraagstuk en de toekomst bestendigheid van het funderend onderwijs. De voor- en nadelen van digitaal, traditioneel en hybride onderwijs worden bediscussieerd in het bijzijn van specialisten en onderzoekers uit de sector. Doelstelling hiervan is om denkrichtingen, best practices, signaleringen en handvatten voor het verder ontwikkelen van uw visie en beleid op dit punt te geven.

Dus kom gezamenlijk op 13 september met ons en andere collega-besturen sparren hierover en vind innovatieve oplossingen voor het onderwijs. Meld u hier aan!