Gepubliceerd: 08-03-2023, laatst gewijzigd:
24-01-2024
Kleine foutjes kunnen grote gevolgen hebben. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) biedt ook in 2023 interessante subsidies, zoals de ‘rechtstreekse betalingen’. Maar de subsidieregelingen kennen wel tal van voorwaarden. Er niet aan voldoen kan financiële gevolgen hebben, ondanks dat de minister van LNV heeft aangegeven dat 2023 een ‘leerjaar’ is. Hoe vermijdt u de valkuilen tijdens dit leerjaar en daarna?
2023: een ‘leerjaar’
Het GLB kent in 2023 nogal wat wijzigingen. Betalingsrechten zijn vervallen en er zijn nieuwe voorwaarden bij de ‘rechtstreekse betalingen’. Dat betreft inkomenssteun, de eco-regeling en de subsidie voor zeldzame landbouwhuisdieren. In 2023 gelden nog niet alle voorwaarden. Ook krijgt u als landbouwer bij bepaalde fouten eerst een waarschuwing. Gaat er onverhoopt iets mis, dan kan dit wel degelijk grote gevolgen hebben. Wees daarom zorgvuldig in het inregelen, registreren en het voldoen aan de subsidie-eisen. Vraag tijdig advies!
Geen waarschuwing
We noemen hier een aantal voorwaarden voor de GLB-subsidies, die bij het niet voldoen meteen gevolgen opleveren, dus zonder waarschuwing en zonder de kans op herstel:
1. Toelatingseisen voor het nieuwe GLB
- U bent op 15 mei ‘actief landbouwer’, met onder andere correcte registratie in het Handelsregister bij de KVK.
- U zorgt voor een tijdige aanmelding: in 2023 uiterlijk 15 juni bij de Gecombineerde Opgave (en voor deelname in 2024 uiterlijk 30 november 2023).
- U doet tijdig een definitieve aanvraag, uiterlijk 30 november bij RVO.
- U doet in het geval van een bedrijfsoverdracht een correcte melding.
Voldoet u niet aan bovenstaande voorwaarden? Dan komt u niet in aanmerking voor de rechtstreekse betalingen.
2. De plicht om tijdig informatie te geven aan RVO, in de volgende gevallen
- Een opgegeven perceel is niet in gebruik.
- Een perceel is geen landbouwgrond, omdat er sprake is van hinder door ander gebruik.
- De RVO vraagt u om aanvullende informatie.
Verstrekt u deze informatie niet tijdig? Dan krijgt u in de eerste twee gevallen de eerste keer tien procent korting op de uitbetaling en een volgende keer zelfs twintig procent. Verstrekt u geen aanvullende informatie na het verzoek van de RVO dan is de korting meteen al honderd procent!
3. Een aantal ‘conditionaliteiten’
Dit zijn diverse wettelijke regels op het gebied van mest, milieu, dierenwelzijn, en meer én een aantal bijzondere beheerseisen voor het GLB. Het overtreden van die wettelijke regels is op zich al strafbaar, maar in het GLB zijn het ook subsidievoorwaarden. Het niet naleven van de regels (die ook in 2022 al golden als ‘randvoorwaarden GLB’) geeft een korting op de subsidies. De hoogte van de korting hangt af van de omvang en of er sprake is van opzet en/of herhaling.
De RVO kan overigens ook een korting opleggen bij nieuwe regels, zeker als het een ernstige fout betreft. Helaas bestaan er op dat vlak nog onduidelijkheden, dus is voorzichtigheid geboden.
Eén waarschuwing
In een aantal gevallen geeft de RVO één keer een waarschuwing, zoals:
bij een lichte overtreding van sommige conditionaliteiten, met name bij nieuwe voorwaarden. Zoals gezegd is dit echter nog niet helemaal duidelijk. Zou het, bijvoorbeeld, ook gelden voor de nieuwe eis van bufferstroken, dan zal vermoedelijk toch alleen bij een kleine tekortkoming een waarschuwing volgen:
- bij het aanvullen van de voor subsidie opgegeven oppervlakte
- als een perceel of landschapselement maar voor een deel in gebruik is
- bij het niet of deels uitvoeren van een eco-activiteit (die wel opgegeven is)
- Bij een tweede en iedere volgende keer volgt dus wel een korting op de uitbetaling.
Grondtransactie, loonwerk
Grond moet het hele kalenderjaar aan de subsidie-eisen voldoen. De aanvrager is daarvoor verantwoordelijk en dat is degene die de grond op 15 mei beheert. Dit is bij grondtransacties wel een aandachtspunt. Wie bijvoorbeeld in maart grond in gebruik neemt, die in de winter als ijsbaan onder water stond, kan deze niet voor de GLB-inkomenssteun opgeven. Ook bij een verpachting in november is het van belang af te spreken dat de grond aan de eisen blijft voldoen.
Ook is de aanvrager aansprakelijk voor fouten die een ander maakt, als hij dat kon verhinderen. Bijvoorbeeld als een loonwerker bij het mest uitrijden een van de regels overtreedt (denk aan emissiearm, toegestane periode, niet over sneeuw).
Verweer en verontschuldiging
Het is altijd wel mogelijk om bezwaar en/of beroep aan te tekenen tegen een korting. Dat is zeker nuttig als er argumenten zijn op basis waarvan blijkt dat er wel aan de voorwaarden is voldaan. Discussies over bijvoorbeeld opzet, vergissingen, overmacht zijn vaak echter erg lastig. Het niet nakomen van een verplichting wordt u als landbouwer niet aangerekend in een situatie die u niet kon voorzien en voorkomen. Maar daarvan is niet snel sprake. Een voorbeeld is als een gewas niet opkomt, of tenietgaat, door extreme weersomstandigheden. Maar zo’n geval van overmacht moet wel binnen 15 werkdagen bij de RVO worden gemeld. Raadpleeg, als zich een probleem voordoet, een Flynth-jurist. Samen zorgen we voor een juiste melding, bezwaar en/of beroep.
Zorgvuldigheid geboden
Fouten voorkomen is beter dan verhelpen. Dat vraagt om zorgvuldigheid in het opstellen van uw bedrijfsplan (waaronder het bouwplan), de voorbereiding van de aanvraag en in de uitvoering van het beheer. En daarbij gaat het niet alleen om GLB-subsidies maar zeker ook om de mestwetgeving!
Let daarom specifiek dit jaar op de gevolgen van de gewijzigde regelgeving voor zaken als uw registratie bij de RVO en KVK en maak goede afspraken in contracten, zoals bij pacht. Ruilt u een perceel met een collega-boer, maak dan goede afspraken over het opgeven van de sloten en bufferstroken op de betrokken percelen.
Nauwkeurigheid is ook vereist op het moment van aanmelding én definitieve aanvraag. De Gecombineerde Opgave is een fundament onder uw bedrijf. Positief om te melden is dat er in 2023 geen straf meer staat op het aanmelden van percelen met een te grote oppervlakte. De (uiteindelijk) vastgestelde oppervlakte bepaalt de hoogte van uitbetaling. Correcties van oppervlakte kunnen wel tot gevolg hebben dat u voor de eco-premie niet aan de eis voor brons, zilver of goud voldoet. Of voor de mestwetgeving indien u bijvoorbeeld de 80 procent graslandeis niet haalt.
Vanaf 2023 tellen ook bepaalde landschapselementen mee voor de subsidie.
Blijf monitoren
Zie er gedurende het hele jaar op toe dat de grond aan de eisen blijft voldoen. Zorg tijdig voor de vereiste meldingen en stuur waar mogelijk bij om problemen te voorkomen. Uw Flynth-adviseur helpt u graag bij het voorbereiden, aanmelden, bijsturen én definitief aanvragen! Neem contact op met uw Flynth-contactpersoon of maak gebruik van onderstaand contactformulier voor uw vraag.