Algemene voorwaarden: nuttig, maar niet eenvoudig

U kent het bordje bij het zwembad wel: ‘De directie stelt zich niet aansprakelijk voor schade, verlies of diefstal’. De eerste reactie van een juridisch onderlegd persoon zal zijn: ‘dat hoeft de directie ook niet te doen, dat doe ik zelf wel’. Juridisch gezien is zo’n bordje in feite een algemene voorwaarde. Algemene voorwaarden kunt u als ondernemer gebruiken als er voorwaarden zijn die u in (bijna) al uw overeenkomsten van toepassing wilt laten zijn. Ze hebben geen betrekking op de kern van de prestatie, maar bijvoorbeeld wel op de manier waarop die tot stand komt. De bezoeker ziet bij binnenkomst dat de directie geen aansprakelijkheid wil aanvaarden. Deze aansprakelijkheidsbeperking is daarmee in beginsel van toepassing in de relatie tussen ’het zwembad’ en de bezoeker.

Het voordeel van werken met algemene voorwaarden

Het hanteren van algemene voorwaarden heeft als groot voordeel dat het voor klanten direct duidelijk is op welke voorwaarden u als ondernemer bereid bent een overeenkomst aan te gaan. Daarover hoeft niet steeds opnieuw onderhandeld te worden. Algemene voorwaarden worden veel gebruikt in de handelspraktijk; niet alleen om de aansprakelijkheid te beperken, maar bijvoorbeeld ook als het gaat om een eigendomsvoorbehoud op de geleverde zaken. Ook kunt u in uw algemene voorwaarden aangeven hoe een overeenkomst tot stand komt: is de offerte bindend of niet? Het gebruik van algemene voorwaarden luistert wel nauw, daarom volgen enkele tips.

1. Verwijzing naar de algemene voorwaarden

Als u in de praktijk een beroep wilt kunnen doen op de bepalingen in uw algemene voorwaarden, vermeld dan in uw offertes en overeenkomsten dat deze van toepassing zijn. Op die manier is duidelijk dat u slechts onder die voorwaarden bereid bent een overeenkomst aan te gaan.

2. Weergave van algemene voorwaarden op offertes en overeenkomsten

U moet uw algemene voorwaarden vóór of uiterlijk bij het sluiten van de overeenkomst overhandigen of toezenden. Alleen de algemene voorwaarden afdrukken op uw facturen is niet verstandig: als de wederpartij niet al eerder de algemene voorwaarden heeft ontvangen, dan kan deze in principe (bepalingen uit) de algemene voorwaarden vernietigen. Verwijzen naar algemene voorwaarden op offertes of overeenkomsten is ook onvoldoende. Alleen wanneer u niet in staat bent de algemene voorwaarden te overhandigen of toe te zenden, kunt u volstaan door aan te geven waar uw algemene voorwaarden ter inzage liggen en dat zij op verzoek worden toegezonden. Maar: de rechter zal niet snel van oordeel zijn dat het redelijkerwijs niet mogelijk is algemene voorwaarden aan de wederpartij te geven. Verstandiger is het om de algemene voorwaarden volledig op de offertes en overeenkomsten te vermelden of bij te voegen. Bij online handel is het in de regel voldoende om de algemene voorwaarden digitaal aan te bieden, zodanig dat uw klant deze kan opslaan.

3. Onredelijk bezwarende voorwaarden

Een wederpartij kan een beding in uw algemene voorwaarden vernietigen als het – gelet op alle omstandigheden – onredelijk bezwarend is. In de wet is een lijst opgenomen van bedingen die bij een overeenkomst met consumenten altijd onredelijk bezwarend zijn en die dus vernietigd kunnen worden: de zwarte lijst. Een voorbeeld hiervan is het beding dat de consument de mogelijkheid ontneemt de overeenkomst te ontbinden bij wanprestatie. Daarnaast is er een lijst van bedingen die vermoedelijk onredelijk bezwarend zijn, de grijze lijst. Hoewel deze zwarte en grijze lijst niet van toepassing zijn op business-to-business-overeenkomsten is er wel een zekere ‘reflexwerking’ naar het zakelijk verkeer. De rechter zal bij de beoordeling van algemene voorwaarden in het zakelijk verkeer met een schuin oog naar deze lijsten kijken. Bij de vraag of een beding onredelijk bezwarend is, kijkt de rechter naar alle (concrete) omstandigheden. Het is daardoor niet mogelijk om bij voorbaat te garanderen dat een rechter bij een eventueel geschil met een wederpartij alle bepalingen in de algemene voorwaarden in stand zal laten.

Het opstellen van algemene voorwaarden

Sommige ondernemers stellen zelf hun algemene voorwaarden op, met algemene voorwaarden van anderen als voorbeeld. Hier schuilt een risico in, allereerst doordat een ‘geleend’ beding gericht is op een specifieke onderneming en bedrijfsvoering. Het beding kan bij afwijkende bedrijfsactiviteiten niet van nut zijn of zelfs tegen de gebruiker werken. Daarnaast moet er een goede samenhang zijn in uw algemene voorwaarden. Wie knipt en plakt uit verschillende algemene voorwaarden van verschillende leveranciers loopt het risico dat de bedingen niet op elkaar aansluiten of elkaar juist tegenspreken. De kans is dan groot dat u zich niet kunt beroepen op de betreffende bedingen. Let als het gaat om algemene voorwaarden ook op uw aansprakelijkheidsverzekering. Deze stelt vaak strenge eisen aan de in de algemene voorwaarden op te nemen beperking van uw aansprakelijkheid. De (juridisch) juiste verwoording van deze beperking luistert nauw.

Wilt u werken met algemene voorwaarden of heeft u deze al (lang geleden) opgesteld? Dan is het verstandig om deze te laten beoordelen door uw juridisch adviseur. De juridisch adviseurs van Flynth hebben veel ervaring met het adviseren over het opstellen en gebruiken van algemene voorwaarden.

Sommige ondernemers stellen zelf hun algemene voorwaarden op, met algemene voorwaarden van anderen als voorbeeld. Hier schuilt een risico in, allereerst doordat een ‘geleend’ beding gericht is op een specifieke onderneming en bedrijfsvoering. Het beding kan bij afwijkende bedrijfsactiviteiten niet van nut zijn of zelfs tegen de gebruiker werken. Daarnaast moet er een goede samenhang zijn in uw algemene voorwaarden. Wie knipt en plakt uit verschillende algemene voorwaarden van verschillende leveranciers loopt het risico dat de bedingen niet op elkaar aansluiten of elkaar juist tegenspreken. De kans is dan groot dat u zich niet kunt beroepen op de betreffende bedingen. Let als het gaat om algemene voorwaarden ook op uw aansprakelijkheidsverzekering. Deze stelt vaak strenge eisen aan de in de algemene voorwaarden op te nemen beperking van uw aansprakelijkheid. De (juridisch) juiste verwoording van deze beperking luistert nauw. Wilt u werken met algemene voorwaarden of heeft u deze al (lang geleden) opgesteld? Dan is het verstandig om deze te laten beoordelen door uw juridisch adviseur. De juridisch adviseurs van Flynth hebben veel ervaring met het adviseren over het opstellen en gebruiken van algemene voorwaarden.